Nieuws
Heen-en-weergaand, rondgaand hef, rondgaand getrokken en parallel: het zijn de categorieën bij de ploegwedstrijd in Rijsbergen. Op 35 veldjes werd geploegd – kleiner dan gebruikelijk, vanwege de vele regen voorafgaand aan de wedstrijd op 21 april 2024.
Tekst en foto’s: Natascha Kayser
Het is al de 26e editie van de ploegwedstrijd in Rijsbergen, en voor het eerst doet Kees Bastiaansen zelf niet mee. Alle andere jaren was hij erbij als deelnemer, maar deze keer is hij er alleen als organisator namens de HMT (Historische Motoren en Tractorenvereniging). Samen met Noud van Gompel, coördinator en reglementskenner vanuit de HMT, ontvangt hij de deelnemers, int het inschrijfgeld en deelt bonnetjes uit voor een veldje – én natuurlijk voor de koffie.
Per jaar worden er zo’n vier tot vijf wedstrijden gehouden voor oldtimer-tractoren met bijpassende ploegen. Door de vele regen in het voorjaar moesten al diverse wedstrijden worden afgelast. Ook in Rijsbergen is het kantjeboord. De akkers van boer Neys aan de Bredaseweg zijn nat en zacht.
“We hadden ook dat veld erbij willen hebben,” wijst Bastiaansen, “maar dat is nog te nat. Dus zijn we beperkt in de mogelijkheden. Daarom hebben we de veldjes in de lengte gelegd, wat het ploegen moeilijker maakt. En de veldjes zijn kleiner dan normaal. Ze horen 100 meter te zijn, maar we hebben nu 45 x 14 voor de heen-en-weer met één schaar, en 45 x 16 voor de rest, met twee scharen.”
Ploegen is een precisiewerkje, waarbij de rechtheid het lastigst is, vertelt Kees. “Het materiaal moet goed scherp zijn om mooie, rechte kanten te krijgen. Maar uiteindelijk maakt het vakmanschap van de chauffeur het verschil. Ervaring telt. Oefenen is lastig; boeren worden er niet altijd blij van als je vraagt of je even een stuk grond mag omploegen. Maar wie wil, kan in het voor- en najaar bijna elk weekend ergens meedoen.”
Als alle deelnemers zijn ingeschreven – inclusief twee Vlamingen, wat van Rijsbergen officieel een internationale wedstrijd maakt – houdt Kees Bastiaansen een korte toespraak vanaf de platte kar. Dan gaat de gele HMT-vlag omhoog. De deelnemers krijgen 20 minuten voorbereidingstijd om de openingsvoor te trekken. Ook dat gebeurt met precisie, via piketpalen met een draad ertussen. Zelfs het plaatsen van de schaar vergt uiterste nauwkeurigheid.
Op veldje 35 valt Theo Schoonen uit Veldhoven op met zijn oranje Fiat 550 met de sticker ‘Winnaar van de 15de Wereld Ploeg Wedstrijd’. “Dat was ik niet,” zegt hij snel. “Mijn oom was wereldkampioen in 1968. Met die overwinning won hij deze trekker, waar ik nu mee ploeg. Ploegen zit in de familie, maar ik ben lang zo goed niet als mijn oom.”
Theo had jarenlang een loonbedrijf en heeft zijn halve leven geploegd. Nu is hij met pensioen en vindt hij in het wedstrijdploegen rust. “Ik word er helemaal kalm van. Het buiten zijn, het geconcentreerd bezig zijn, zorgen dat je ploeg recht staat en precies op tijd de grond in gaat – ik geniet daar volop van.”
Dat geldt ook voor Luc van de Kerckhove, een van de twee Belgische deelnemers. Hij rijdt namens oldtimerploegen.be in de klasse rondgaand hef. Zijn Massey Ferguson uit 1962 was van zijn schoonmoeder. Luc, die werkzaam was in een veevoederfabriek en als loonwerker, restaureerde de trekker helemaal zelf. “Dat is het mooie van deze hobby: je bouwt zelf iets op, onderhoudt het, werkt aan de ploeg – en dan mag je ermee de wedstrijd in.”
De jury bestaat uit duo’s met ervaring. Leen ’t Mannetje uit Rockanje is al jurylid sinds 1990. Hij werd Nederlands kampioen in 1975 en 1984 – eerst bij de éénschaarwentel, later bij de tweeschaarwentel – en deed daarna mee aan het WK in de klasse rondgaand ploegen.
Leen heeft een scherp oog en let op details. “We jureren soepel en zetten resultaten tegen elkaar af, uitgaande van een bepaald gemiddelde,” legt hij uit. “Je ziet dus weinig drieën of vieren. We letten op de stevigheid, de rechtheid, of al het groen is ondergeploegd en of de voren even breed zijn. Naar het materiaal kijken we niet. Als het maar een oldtimer is, mag je er mee meedoen.”
Hoewel hij zes Steyrs heeft, is de MF zijn favoriete ploegtrekker. Zelfs de gereedschapskist komt deels van Steyr. “Maar de MF is gewoon beter om mee te ploegen,” aldus de Bruggenaar.
In zijn gereedschapskist zit een schema geplakt met de ideale breedtes van voren om op de juiste afstand van de buurman uit te komen. Alleen: Luc heeft géén buurman, want hij ligt aan de rand van het veld. Samen met de andere Belgische deelnemer rekent hij de plaats van de voor uit, maar het gaat mis. Luc moppert: “Dit trekt op niets. Het is teveel gestreken. Volgende keer beter.”
Toch is het precies dát wat deze wedstrijd zo mooi maakt: vakmanschap, familieverhalen, techniek en plezier – op een nat veld, met oude trekkers en een rechte voor.
Hans Marijnissen uit Chaam is de coach van zijn zoon Rens. Hij kijkt mee, wijst aan, zet ministapjes naar links of rechts met de paal. De Volvo T230 uit 1957 was eerst van Hans, maar nu rijdt Rens er wedstrijden mee. Met zijn 19 jaar is hij een van de jongste deelnemers. In Rijsbergen zijn nog twee andere jonge jongens, samen vormen ze een subcategorie: het ‘jongerenklassement’ in de heen-en-weer. Na afloop blijkt dat Rens deze klasse wint.
De wedstrijd in Rijsbergen is niet eenvoudig, vindt Rens. “Ik doe dit nu een jaar of drie, vier en elke wedstrijd is anders. Het maakt veel uit welk gewas er gestaan heeft, hoe vochtig of droog het is, of de grond hard of zacht is. Hier is het lastig omdat er weinig ruimte is en de voor in de lengte ligt in plaats van dwars. Maar dat maakt het juist leuk. De kunst blijft: lukt het om met zestien sneden op precies anderhalve meter van je buurman uit te komen?”
Die buurman is een imposante boerenknol die buiten mededinging meedoet. Paard en bestuurder zijn als eersten klaar. “Die man hoeft niet steeds af te stappen om te kijken of hij nog recht ploegt. Die zet gewoon een stapje opzij,” zegt Rens lachend.
Hij werd al eens uitgenodigd voor het Nederlands kampioenschap, maar kon toen niet vanwege bestuursverplichtingen bij de vereniging trekkerbehendigheid. Dit jaar hoopt hij er wel bij te zijn: op 1 en 2 november in Baexum.
Misschien ook interessant?
Nieuws
De vader van Wilfred van Keulen deed al iets met heftrucks, maar niet op dezelfde schaal als Van Keulen Heftrucks dat nu al 25 jaar doet, in Emmeloord. Of het nu een elektrische palletwagen of een 8 tons heftruck gaat: Van Keulen heeft het, evenals de onderdelen. “We zijn een begrip hier in de polder.”
Nieuws
Landbouwmechanisatiebedrijf Fa. H.A. Kort was in 1977 de eerste klant van Egbert Soer, toen die zijn bedrijf in onderdelen voor landbouwmachines begon in Meppel. Daar kwamen hun zonen, Ronald Kort en Karst Soer, achter toen ze in onderhandeling waren over de verkoop van E. Soer BV. Een tweegesprek met Ronald Kort en Karst Soer over toeval, historie en handel.
Nieuws
Romneyloodsen hebben van oorsprong een militaire toepassing. Maar na de Tweede Wereldoorlog bleek al snel dat ze voor allerhande toepassingen te gebruiken zijn. Juist ook in de agrarische sector en in de bouw kunnen ze tal van functies vervullen. “Onze loodsen zijn demontabel, makkelijk op te bouwen, multifunctioneel en blijft decennialang bruikbaar”, zegt Hans Boer, directeur van Snoei bv in Krimpen aan den IJssel, dat de halfronde loodsen produceert.