Nieuws
Als een van de eerste landbouwtechniek-redacties mochten we proefrijden met de unieke Nexat-systeemtrekker. Daarbij lieten we ons alle bijzonderheden van deze reusachtige combinatie uitgebreid verklaren. Aanvankelijk waren we sceptisch, maar deze eerste indruk liet zijn sporen na.
De basis voor het werken met de Nexat is het Controlled Traffic Farming, kortweg CTF. Daarbij rijden alle machines consequent in vooraf bepaalde rijsporen en moeten dus dezelfde werkbreedte of een veelvoud daarvan en dezelfde spoorbreedte hebben. De werk- en spoorbreedten zijn nu nog te veeltallig en de moeite van het afstellen van de werktuigen is groot.
Maar alles bij elkaar hebben de niet meer bereden oppervlakken akkerbouwkundige voordelen. De natuurlijke structuur en het bodemleven wordt bevorderd, wat uiteindelijk positief uitwerkt op de gewassen. De bodemverdichting van de rijsporen neemt men bewust op de koop toe. Dat is ook bij het Nexat-systeem zo. Een fatsoenlijk verdicht spoor verbetert de berijdbaarheid, zodat de machines ten dele eerder het land op kunnen en de rolweerstand lager is.
Nexat heeft het gebruikelijke CTF echter geperfectioneerd en een zogeheten Widespan Controlled Traffic Farming gecreëerd. De fabrikant becijfert het oppervlak dat door de Nexat wordt bereden op slechts vijf procent. Anders gezegd: 95 procent van de bodem wordt nooit door een voertuig bereden. Daar kan dus geen bodemverdichting ontstaan. Ter vergelijking: bij het gangbare CTF wordt 20 procent van het land bereden. Om te zorgen dat het beperkt blijft tot die vijf procent, moest de Nexat als widespanvoertuig worden ontworpen met grote spoorbreedte dus.
Met een effectieve werk - breedte van 14 meter is de naam terecht, want de bewerking vindt overwegend (de uitzon - dering is gewasbescherming) plaats tússen de rijsporen van de Nexat. Anders gezegd: de onderstellen zijn buiten die 14 meter geplaatst, en niet - zoals we dat kennen van het gebruikelijke CTF - in het midden. Hierdoor kan de Nexat op een breedte van 28 meter voor de heen- en terugrit altijd één spoor dubbel gebruiken. Uiteindelijk gebruik je natuurlijk alle sporen behalve de buitenste twee dubbel. Dat scheelt dus de helft aan rijsporen.
Het Nexat-systeem is een van de meestbesproken onderwerpen van de laatste tijd. Daarbij wordt doorgaans echter te weinig gekeken naar het basisidee, en wordt de Nexat meer als simpelweg een alternatief voor de tractor beschouwd. Deze machine is echter meer dan dat. Hij volgt als systeem een andere benadering dan de conventionele landbouwmachines zoals we die tot nu toe kennen, en stelt landbouwbedrijven voor nieuwe technische uitdagingen.
De naam van deze Duitse firma uit Rieste, iets ten noorden van Osnabrück, zegt het eigenlijk al: NEXt generation Agriculture Technology. Het Nexat-systeem in de 14-meter-variant kan zijn voordelen met name op zeer grote oppervlakken uitspelen, wat ook betekent dat het vooral een machine is voor uitgestrekte gebieden overal ter wereld. Maar ook in eigen land Duitsland is er al grote interesse voor het systeem, zoals de twee uitvinders Klemens en Felix Kalverkamp ons lieten weten. Ons bezoek betrof dan ook de machine van een klant.
Aanvankelijk kwam er in 2022 kortstondig een testmachine op de boerderij en die maakte een uitstekende indruk, waarna het bedrijf meteen een eigen Nexat bestelde. De bedoeling is om er 2.500 hectare mee te gaan bewerken. Met de inmiddels derde generatie startte in 2023 ook de serieproductie. Er werden om te beginnen twaalf machines gebouwd; vijf daarvan bleven in Europa, de rest gaat over - zee. Het is best indrukwekkend in wat voor tijdspanne deze enorme machine van idee naar serieproductie is gegaan: slechts vijf jaar.
Motor
2x Liebherr-zescilinder-dieselmotor,
cilinderinhoud 12 l;
nom. vermogen 550 pk,
max. koppel 2.520 Nm (per motor);
emissienorm Trap 5;
inhoud dieseltank 1.700 l, AdBlue 140l
Transmissie & onderstel
traploze elektrische aandrijving per wiel,
0-25 km/u; per wiel 220 pk,
afzonderlijke wielbesturing
en -ophanging;
banden Michelin IF 750/75 R46 AxioBib
(opt. 900/65 R46); opt. rupsonderstel
Hydrauliek
load-sensing-systeem met axiale
plunjerpomp, 260 l/min (per motor)
Afmetingen
spoorbreedte 14 m; in wegmodus
breedte 3,5 m, lengte 21,7 m
Voor het zogeheten Widespan-CTF met zijn vele akkerbouwkundige voordelen heeft Nexat een uniek draagvoertuig gecreëerd. De enorme machine is uitgerust met hoogvermogende componenten en een elektrische rijaandrijving, en is gewapend voor alle soorten aanbouwwerktuigen – van zaaien tot oogsten. Hij kan zelfs als maaidorser worden gebruikt. De cabine is zeer comfortabel en maakt een fantastisch totaaloverzicht mogelijk. Met de eigen Nexat-software zet dit draagvoertuig de puntjes op de i. Het is nog maar een kwestie van tijd voordat een autonoom systeem de chauffeur aflost. De eerste tests zijn al in gang. Het Nexat-systeem stelt wel hoge eisen aan geïnteressseerde bedrijven. Niet alleen de wijze van landbewerking moet worden herzien.
Misschien ook interessant?
Nieuws
Tot nu toe rijdt deze giertank van Wienhoff met het Hawe-Wester-onderstel als uniek exemplaar rond op de velden van het landbouwbedrijf van Jochen Oestmann. Hij was al geruime tijd op zoek naar een bodemvriendelijk alternatief, en deze Wienhoff heeft bovendien aangedreven rupsbanden. We waren bij hem op bezoek.
Nieuws
Meer vermogen en een op maat gemaakte traploze transmissie, dat zijn de hoofdingrediënten van een moderne nieuwe zelfrijdende giertank van Holmer. Ziehier de geboorte van de Terra Variant 650.
Nieuws
John Deere heeft een nieuwe motor: de JD18X. Deze opmerkelijke krachtbron debuteert in de grootste hakselaarserie van de Amerikaanse fabrikant. Op papier ziet de vermogensafgifte er veelbelovend uit; we hebben getest of hij dat in de praktijk ook waarmaakt.
Een dergelijk reusachtige spoorbreedte werkt op straat natuurlijk niet. Daarom rijdt de Nexat op het land dwars en op de weg in lengterichting. De vier wielen kunnen daarvoor 90 graden worden gedraaid. Daartoe zwenken ze naar buiten. Dankzij de vier onafhankelijke wielen en de besturing op alle wielen is dat mogelijk. Voor die omschakeling naar wegmodus voert de Nexat volautomatisch een soort dans uit, met stuuruitslagen en richtingsveranderingen, waarbij de wielen hun nieuwe positie innemen.
Daarmee is ook duidelijk dat een mechanische aandrijving met conventionele cardanassen niet mogelijk is. De wielaandrijving geschiedt met een elektromotor in elke wielnaaf. Dat betekent ook dat de Nexat een geheel traploze aandrijving heeft. Bovendien is er een reductiebak voor meer trekkracht in de elektromotoren geïntegreerd. De topsnelheid is 25 km/u, optioneel moet binnenkort ook 40 km/u mogelijk zijn.
Nexat geeft als maximaal vermogen per wiel 220 pk op, en dat kan volgens opgave probleemloos als trekkacht aan de grond worden gebracht. De benodigde stroom wordt geleverd door liefst twee dieselmotoren van elk twaalf liter! De twee Liebherr-zescilinders leveren elk 550 pk en 2.520 Nm. Liefst 1.100 pk in totaal dus! Ze werken onafhankelijk van elkaar, zodat er zelfs eentje kan worden uitgezet als hooguit de helft van het vermogen nodig is. De twee motoren leveren hun vermogen aan een verdeelbak die enerzijds de generatoren voor de elektrische rijaandrijving aandrijft en anderzijds het load-sensing hydraulieksysteem. Daarnaast biedt elke motor de mogelijkheid om er een externe riemaandrijving op aan te sluiten.
Bij onze testmachine hing bijvoorbeeld de verdringerpomp voor de aandrijving van de gierpomp met een riem aan de Liebherr. De motoren worden zo geregeld dat als de ene motor ook vermogen moet leveren aan de riemaandrijving, de andere motor automatisch meer vermogen gaat leveren voor de rijaandrijving, zodat beide motoren ongeveer even zwaar worden belast. Bij Nexat is deze diesel-elektrische aandrijving overigens niet heilig. De fabrikant kan zich goed voorstellen dat er in de toekomst ook andere energiebronnen gaan worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld waterstof en een brandstofcel.
Als extra uitdaging, die eigenlijk los staat van het widespan-CTF, moet de Nexat ook de functie van werktuigdrager vervullen. Hij moet voor elke soort bewerking als zelfrijder optreden en zich kommeren om bodembewerking, zaaien, gewasbescherming, bemesting en zelfs oogsten. Daarvoor heeft de lange brug die de linker- en rechterkant c.q. voor- en achterkant met elkaar verbindt specifieke, gestandaardiseerde bevestingspunten.
De aangebouwde werktuigen worden dus gedragen door het onderstel van de Nexat, en het gewicht wordt gelijkmatig over de aangedreven wielen verdeeld. De werktuigen worden dus in het midden opgehangen. Daarom is het hoofdframe als een U op de Nexat geplaatst. De werktuigen worden dus gedragen, en niet getrokken zoals bij een conventionele tractor.
Geïntegreerd in het U-frame zitten de twee Liebherr-motoren en de transmissie, hydrauliekinstallatie en overige systeemcomponenten. Fraai is dat die hele zône met een speciaal overdruksysteem stof- en vuilvrij wordt gehouden. Speciale ventilatoren blazen een flinke wind door het grote draagframe. Terug naar het speciale ophangsysteem. Om werktuigen aan te koppelen kan het draagframe op het onderstel zakken en stijgen. Klauwen aan de dwarsdragers grijpen de aanbouwmachines vast en door Nexat ontwikkelde snelkoppelingen leveren het benodigde vermogen voor alle functies.
De fabrikant claimt een stilstand van tien minuten voordat de Nexat startklaar is met een nieuwe machinecombinatie. Dat lijkt ons realistisch. Voor de bodembewerkingsmachines, zoals de door ons ingezette korteschijveneg, moet de Nexat altijd zijn voorzien van een tanksysteem. Het Nexat-draagvoertuig zelf heeft namelijk geen ophanging. De tankopbouw moet er eentje geïntegreerd hebben, dus een solo-inzet zonder tank is niet mogelijk.
Een van de absolute hoogtepunten aan de Nexat is de cabine. Je zweeft in de commandocentrale als het ware naast de Nexat mee. Het is aanvankelijk een rare ervaring, maar je went snel aan die positie aan de zijkant. Hij is ook niet in de eerste plaats bedoeld om in te sturen, maar voor het in de gaten houden van het werk. Via een parallellogramgeleide hefinstallatie met zwenkcilinders kun je zowel de hoogte als de kijkrichting en de hele positie in drie dimensies vrij bepalen.
Wij hadden de cabine tijdens het mest uitrijden meestal hoog en naar voren staan, met zicht op de korteschijveneg en de zuigarm. Om een nauwkeurig beeld van de werkkwaliteit te krijgen, hebben we de cabine tijdens de test ook enkele centimeters boven de grond gepositioneerd. Je zou hem in principe ook naar de achterkant kunnen plaatsen, wanneer je bijvoorbeeld de stroverdeling van de maaidorser wilt bekijken.
Uiteraard laat je hem voor het in- en uitstappen naar de grondzakken; gemakkelijker kan bijna niet. Nog een voordeel van de vrij beweegbare cabine is dat hij grotendeel los van de rest van de machine is. We voelden geen storende invloeden als lawaai en trillingen via de hefarm naar de cabine doordringen. Die hefarm dempt overigens ook nog verticale bewegingen uit. We hebben nog nooit in zo’n heerlijk rustige cabine gezeten. Het interieur van de cabine is ontworpen door Nexat zelf.
Daaronder vallen ook de bedieningsarmleuningen rechts en links, en de grote monitor voor de omvangrijke bediening van deze supermachine. Rechts van de joystick zit een heel normaal rijhendel met drie vrij te configureren knoppen, zoals we die van standaardtractoren kennen. In de armleuning zitten nog een aantal knoppen en het bedieningspaneel voor de cabinebesturing. Met de linker joystick kun je in de eerste plaats de Nexat handmatig besturen. Een conventioneel stuurwiel is er niet. Ook op de weg stuur je dit gevaarte met de joystick.
In ons geval waren de verdere knoppen van de linker joystick geconfigureerd voor de bediening van de zuigarm. Die behoort tot de weinige uitzonderingen die we als chauffeur nog handmatig moesten bedienen; verder functioneerde de Nexat automatisch. Vermoedelijk is het echter slechts een kwestie van tijd voordat er ook voor de zuigarm een automaat is. Op het reusachtige aanraakscherm komen alle machinegegevens samen en je kunt ze daar ook aanpassen.
Het hart van het geheel de intelligente software komt uiteraard ook van Nexat. Simpel gezegd wordt de Nexat door een uitgedokterd kopakkermanagement geleid. Daarbij komen de vooraf aangelegde rijsporen (of eigenlijk al bijna rails) waarover de Nexat zich voortbeweegt - mits je in de automatische modus staat. Het beste kun je de machine altijd in die modus laten staan en als chauffeur alleen de rijrichting selecteren en in welk spoor de machine moet rijden. Daarvoor is er ook op de kopakker een uitgekiend spoorgeleidingssysteem dat de Nexat gebruikt voor zijn omkeermanouevre. De vaste rijpaden worden vooraf eenmalig ingegeven in de computer en ze zijn daarna voor alle toepassingen te gebruiken.
Het contact met Wienhoff voor het drijfmestsysteem werd gelegd door Nexat. In overleg met de bedrijfsleider, die ook zijn mest met het grote draagvoertuig wilde uitrijden, vond Nexat in Wienhoff de perfecte partner. Dit bedrijf is namelijk goed thuis in de regeltechniek en maakt veel componenten in eigen huis. Zodoende gingen er maar een paar maanden voorbij van het eerste gesprek tot een Nexat-compatibel mesttanksysteem. Net als bij de andere aan- en opbouwcomponenten is de Wienhoff-tank aangepast aan alle speciale eisen.
Zo zit onder de tank de Nexat-hefinrichting geïntegreerd om verschillende verdelertypes te kunnen aanbouwen. Tijdens ons bezoek hing de eerste 14 meter brede korteschijveneg met bijbehorend verdeelsysteem van Väderstad eraan. Er is ook een 14 meter brede sleepvoetenboom die in de ophangpunten past. Als je voor de Nexat-Wienhoff-combinatie staat, zou je niet denken dat er 32 kuub drijfmest in de tank past. Hij oogt op de spanwijdte van 14 meter kleiner dan achter een normale trekker. Een grotere tankinhoud staat vooralsnog overigens niet in de planning.
Je trekt met dit formaat in één keer een aanvoervrachtwagen leeg en dan kun je meteen weer doorwerken. Dat vullen gaat dankzij een roterende plunjerpomp van liefst 12.000 l/min van Vogelsang plus een turbopomp op de zuigarm in minder dan drie minuten. Kort na ons bezoek werd begonnen met de bietenzaai. Daarvoor is er eveneens van Väderstad een Nexat-compatibele Tempo-precisiezaaimachine met 28 zaaieenheden en 50 centimeter rijbreedte. Als tanksysteem voor vloeistoffen, zaaigoed en mest heeft Nexat zelf iets ontwikkeld. Die machine bestaat uit in totaal vijf afzonderlijke tanks (vier van kunststof en een stalen ‘Central Fill Tank’) met gezamenlijk 20.400 liter inhoud! Met een bijpassend aantal doseerders en uitlopen kun je zo ook verschillende soorten zaaigoed of zaaigoed en mest appliceren.
Dit heeft het door ons bezochte bedrijf later
nodig voor de maiszaai. In het algemeen ben
je flexibel qua tankconfiguratie; de grootte
en de onderverdeling kunnen de klanten zelf
bepalen.
De 14 meter brede Väderstad Tempo-balk
gebruikt het bedrijf ook voor de maiszaai.
Dan worden de afzonderlijke zaaieenheden
versteld naar 75 centimeter rijbreedte
en voorzien van de mestkit. Voor de gewasbescherming beschikt het landbouwbedrijf
over een Dammann-veldspuit met 56 meter
werkbreedte (!) en 22.000-liter-tank. Voor ons
wordt het interessant wanneer in de zomer
de maaidorser-module op de Nexat komt.
We blijven de Nexat in zijn sporen volgen!