Nieuws
De voordelen van pick-up-bandzwadharken liggen voor de hand. Toch kost het ze moeite om uit hun niche te komen. We hebben de Reiter Respiro R9 eens nader bekeken en met een ervaren loonwerker over dit concept gesproken.
Ten opzichte van de concurrentie springt het systeem van Reiter er echt uit, want het maakt onderscheid tussen materiaal verzamelen en op de transportband vervoeren. Het verzamelen wordt gedaan door de opvallend kleine pick-up (diameter 335 millimeter). De transportbandeenheid is dan ook laag gebouwd. Het groenvoer hoeft dus geen groot hoogteverschil te overwinnen. De tanden zijn slepend op de pick-up geplaatst. Bij obstakels wijken ze naar achteren uit. Standaard gebruikt Reiter tanden die in een hoek van 14 graden staan. In het tractorspoor staan ze steiler (10 graden); Bone heeft deze tanden overal gemonteerd.
Een voordeel is er bij het zwaden van maisstro. Daar worden de plantenstengels onder ongunstige omstandigheden niet uit de bodem getild. Bone werkt op ongeveer 500 hectare maisstro – en de tendens is stijgend. De tandenbevestiging is ook uniek. Zes dubbele tanden zijn in een kunststof rol gestoken en met maar één M8-bout bevestigd. Mocht er een tand in zijn wikkeling breken, dan wordt hij door de kunststof huls vastgehouden. Voor het vervangen van de tand hoef je dus alleen die ene bout los te draaien en de gebroken tand te vervangen door een nieuwe. De tandendragers zitten op een flexibel zeskantprofiel.
Voor de bodemaanpassing wordt in de eerste plaats gezorgd door vier grote schotelsledes (basisschotel en slijtschotel) onder elke eenheid. Deze kunnen vrij draaien en wringen in bochten niet, zoals gewone rechte sledes dat bijvoorbeeld zouden doen. Om eventueel vonkentrekken tijdens stroharken te voorkomen, zijn de slijtschotels optioneel leverbaar in een van Robalon gemaakte versie.
Op de kopakker rusten de transportbandeenheden van de Reiter Respiro R9 Profi op vier grote steunwielen, wat zorgt voor een stabiele houding bij het keren. In plaats van traditioneel harken, worden de zwaden zorgvuldig op hun plek gelegd – wat schoner werk oplevert. Dankzij het telescopische frame is de werkbreedte snel en traploos aanpasbaar. Voor transport worden de twee zwadharksegmenten verticaal opgeklapt, waardoor de machine binnen de toegestane transportmaten blijft. De bediening verloopt via een eenvoudig kastje, waarmee onder andere bandsnelheid en -richting geregeld worden. Toch zou een Isobus-systeem hier zeker niet misstaan voor nog meer bedieningsgemak.
Pick-up-bandzwadharken zijn nog steeds in opkomst, maar er is een bepaalde overredingskracht nodig om dit specifieke product uit zijn niche te tillen. Een fabrikant die nog niet zo lang op de markt is, maar wel deze trend sterk pusht, is Reiter uit Oostenrijk. Hoofd van de firma is Thomas Reiter, die zeven jaar geleden zelfstandig werd met zijn idee voor een nieuw type pick-up-bandzwadhark. Helaas hebben we nooit de gelegenheid gehad om een van zijn machines aan een nadere beschouwing te onderwerpen. Tot nu. We konden bij loonwerkbedrijf Bone meedoen bij de eerste maai. Bone was een van de eerste klanten van Reiter in Duitsland en heeft inmiddels enige duizenden hectares afgewerkt met het grootste model, de Reiter Respiro R9 Profi. We hadden dus niet alleen de machine, maar ook een ervaren gebruiker tot onze beschikking.
Het testexemplaar is een negen meter brede variant met onderstel. Reiter heeft echter ook bandzwadharken voor de frontaanbouw en modellen voor geduwd gebruik in het programma. De Respiro van Bone is opgedeeld in twee even grote 3,5 meter brede zwadharkeenheden. Deze kunnen uit elkaar geschoven materiaal van 9 meter breed samenvoegen tot een 2 meter breed middenzwad, of een 7 meter brede stroom materiaal als twee 1 meter brede zijzwaden neerleggen.
Daarmee zijn we ook al aangekomen bij een groot voordeel van de bandzwadhark: de enorme veelzijdigheid. De gebruiker kan met een druk op een knop kiezen tussen midden- of zijzwad. Door de combinatie van twee verschuifbare band-eenheden plus de omkeerbare draairichting van de transportbanden zijn er veel zwadmogelijkheden. Hier ziet Bone het voornaamste voordeel ten opzichte van vier-rotor-zwadharken.
Vooral bij de vaak magere vervolgmaaien zoals we die de laatste paar jaar hadden, halen vierrotor-zwadharken vaak maar één zwad uit een kleine 15 meter werkbreedte. Dat leidt bij de hoogvermogende hakselaars vervolgens tot te geringe benutting. Bandzwadharken kunnen echter het zwad gewoon meermaals oppakken en het een stuk verderop neerleggen. Niet zelden heeft Bone het gras van een strook van 50 meter op één zwad gelegd. Dat is fijn voor de hakselaar, die optimaal kan worden belast en sneller klaar is met het veld. De werkzaamheden met de bandzwadhark zijn wel duurder, maar het geld dat je bespaart met het hakselen maakt dat ruimschoots goed.
Ook het oogstgoed profiteert van de werkwijze van een pick-up-bandzwadhark, want het wordt niet over de bodem naar het zwad geschoven, maar opgetild en neergelegd. Door deze werkwijze kan het aandeel anorganisch materiaal in het groenvoer gemakkelijk worden verminderd. Dat wordt ook bevestigd door diervoederspecialisten. In het algemeen gesproken wordt elke soort oogstgoed milder behandeld. Blad- en brokkelverliezen worden geminimaliseerd, waardoor een bandzwadhark in veel gewassen goed functioneert.
Frame
Vierwielig onderstel, bandenmaat 500/50-22.5; boordhydrauliek met dubbele axiale plunjerpomp; twee 3,5-mzwadharkeenheden, elk 1 m verschuifbaar, mechanische ontlasting; 4 schotelsledes per werkelement
Pick-up & rotor
Ongeregelde pick-up, diameter 335 mm,
hydraulisch aangedreven; sleeptanden in
kunststof houder; flexibele zeskantas;
zwadrol in hoogte verstelbaar; diameter
opvoerrotor 424 mm, hydraulisch aangedreven, kunststof tanden.
Transportbanden
Breedte 100 cm, bandsnelheid en
richting afzonderlijk instelbaar,
hydraulisch aangedreven.
Afmetingen & gewicht
Transportbreedte 2,96 m,
hoogte 3,95 m; gewicht 6,4 t;
vereist vermogen 130 pk.
De Reiter Respiro R9 Profi is voorzien van twee transportbandeenheden van elk 3,5 meter breed. Deze zijn aan een hefinrichting opgehangen, waardoor ze zich flexibel aan de bodem kunnen aanpassen. De ongeregelde pick-up met een diameter van 355 millimeter pakt het gewas op, waarna vier schotelsledes per segment zorgen voor een stabiele en gelijkmatige bodemvolging. De rotor beschikt over kunststof tanden in een W-vorm, wat zorgt voor een gelijkmatige verdeling van het materiaal op de band. Ook de geleideplaten zijn van kunststof, wat vervorming voorkomt. Handig is de mogelijkheid om via de bediening in de cabine snel de draairichting van de pvc-transportbanden om te schakelen. Dat maakt flexibel werken in het veld een stuk eenvoudiger.
Misschien ook interessant?
Nieuws
De 8S-serie van Massey Ferguson in het kort: transmissie, cabine, design, uitrusting en nog veel meer – alles is nieuw! Met deze middenklasseserie luidt de fabrikant een nieuwe tractorgeneratie in. We hebben hem op de proef gesteld.
Nieuws
Kettingschijveneggen zijn op onze akkers dun gezaaid. Met de KSE 680 van Fliegl komt er een nieuwe speler op deze markt. Kan deze machine concurreren met de Kelly? We konden er een eerste indruk mee opdoen.
Nieuws
Systeemtest brandhout zagen: Van een simpele wipcirkelzaag tot het high tech model: we hebben vier verschillende systemen van brandhout zagen met elkaar vergeleken.
In vergelijking met zijn directe concurrenten – de Kuhn Merge Maxx 950 en de Roc RT 870 – laat de Reiter Respiro R9 Profi zien dat het concept van pick-up-bandzwadharken nog volop in ontwikkeling is en ruimte biedt voor innovatie, vooral op het gebied van voerkwaliteit, flexibiliteit en robuustheid.
De Reiter Respiro R9 heeft een werkbreedte van 7 meter, opgebouwd uit twee verschuifbare transportbandelementen van elk 3,5 meter breed. Dat biedt meer flexibiliteit dan de Kuhn Merge Maxx 950 (7,5 m) en Roc RT 870 (7,6 m), waarbij de Roc met drie vaste elementen werkt. Doordat de Reiter-elementen hydraulisch kunnen verschuiven én in draairichting kunnen wisselen, zijn zowel zij- als middenafleg mogelijk. De middenzwadbreedte van 0,5 tot 2,0 meter is ruimer instelbaar dan bij de Kuhn (tot 2,2 m) en Roc (1,7 m). Hierdoor kan de Reiter het zwad optimaal aanpassen aan verschillende opraapwagens of hakselaars.
Een opvallend verschil zit in de pick-updiameter. De Reiter heeft een compacte pick-up van 335 mm, tegenover 680 mm bij Kuhn en 620 mm bij Roc. Dankzij deze kleinere diameter blijft het zwaartepunt laag en hoeft het voer minder hoogte te overbruggen. Dit vermindert verliezen, vooral van blad en fijne deeltjes. De pick-up is uitgerust met zes sleeptanden in kunststofhouders, terwijl Kuhn en Roc gebruikmaken van stalen tanden, afzonderlijk bevestigd. Deze kunststof tanden zijn slijtvast, licht en makkelijk te vervangen – slechts één bout per houder. Daarnaast is de Reiter voorzien van een losse rotor van 424 mm met W-vormige kunststoftanden. Deze neemt het voer over van de pick-up en leidt het gecontroleerd naar de transportband. Bij Kuhn en Roc ontbreekt zo’n tussenrotor.
De Reiter Respiro R9 Profi beschikt over twee PVC-transportbanden van elk 100 cm breed, de breedste in dit segment. De bandsnelheid en draairichting zijn afzonderlijk instelbaar, iets wat bij Kuhn en Roc niet of beperkt mogelijk is. Hierdoor is het mogelijk om zwaden snel om te vormen of gericht in de hoek van het perceel te leggen. Deze mogelijkheid om te ‘dumpen’ bij stilstaande band is praktisch voor het uitruimen van perceelhoeken.
Op papier is de Reiter wel de zwaarste in deze vergelijking: 6.400 kg tegenover 4.845 kg bij Kuhn en 4.270 kg bij Roc. Ook het vereiste vermogen ligt hoger: vanaf 130 pk, waar de Roc het met 80 pk al afkan. Dat hogere gewicht komt voort uit het vierwielige onderstel met zware banden (500/50-22.5), de stevige bouw, het gebruik van hydraulische cilinders voor transport en hoogte-instelling, én een eigen boordhydrauliek met dubbele plunjerpomp. Hierdoor is de machine volledig onafhankelijk van de trekkerhydrauliek.
Bediening gebeurt via een eenvoudig kastje, waarmee onder andere pick-uptoerental, rotorsnelheid, bandsnelheid en richting geregeld worden. Het systeem is overzichtelijk, maar ondersteuning via Isobus ontbreekt nog, wat bij een machine in dit segment verwacht mag worden. De concurrenten bieden hierin vergelijkbare of iets gebruiksvriendelijkere oplossingen, maar missen de veelzijdigheid van de Reiter.
De kleine pick-up wordt verder geholpen door een laaggeplaatste rollenlaaghouder en een aangedreven rotor boven de pick-up. Deze neemt het oogstgoed over van de pickup en leidt het naar de transportband. De afzonderlijke tanden zijn gemaakt van kunststof en W-vormig geplaatst, om het groenvoer gelijkmatig op de band te brengen.
Dankzij de rotor vliegt het oogstmateriaal niet in een grote boog op de band of knalt het bij hogere rijsnelheden/pick-uptoerentallen zelfs tegen de achterwand, voordat het uiteindelijk op de band valt. Bone heeft de standaard gemonteerde metalen beugels tussen de rotortanden overigens vervangen door kunststofbeugels, omdat deze niet zo gevoelig zijn voor vervorming. Rotoreenheid en rollenlaaghouders zijn niet rechtstreeks met de pick-up verbonden, maar worden hydraulisch ontlast via draagarmen naar voren in de werkzône geschoven.
Afhankelijk van de hoeveelheid groenvoer kunnen de rotor en de rollenlaaghouders uitwijken, passend in hoogte worden afgesteld of zelfs volledig worden uitgezwenkt. Dan stopt de toevoer van oogstgoed op de 100 centimeter brede pvcbanden, die het materiaal afhankelijk van de draairichting naar links of rechts afgooien. De transportbanden zijn afzonderlijk van het pick-up-toerental te verstellen.
Tijdens de inzet op het veld steunen de twee zwadharkeenheden op vier grote tastwielen en worden zo stevig geleid – daar kan de concurrentie niet tegenop. Ook op de kopakker blijven de wielen op de grond. Het uittillen gebeurt met een soort hefinstallatie. De hefhoogte volstaat, met 85 centimeter tussen pick-up en bodem: de zwadelementen raakten onze zwaden niet. De geïntegreerde hydraulische topstang aan de ophanging bepaalt de harkhoogte van de pick-up-tanden. In de werkpositie kunnen de transportbandelementen vrij bewegen en zich aan het contour van de bodem aanpassen, maar ze worden ook door schroefveren ontlast (een soortgelijke ophanging als bij frontmaaiers).
De hydrauliek voor de machine-instelling wordt bediend via de load-sensing van de trekker. Bij Bone ligt de kopakkerpositie bijvoorbeeld op de joystick van de trekker. Overigens kan elke machineeenheid apart worden geregeld. Alle componenten die hydraulisch worden aangedreven, zoals bijvoorbeeld de transportbanden, krijgen hun olie van de eigen boordhydrauliek van de machine. De onderdelen daarvan zijn netjes in het design van de machine geïntegreerd. Met een klein bedieningsapparaat (zie foto) kun je de instellingen van de machine doen, zoals bijvoorbeeld het toerental van de pick-up en rotor (die gaan synchroon), de transportbandsnelheid en de draairichting daarvan. Mooi is natuurlijk dat de transportbanden kunnen worden gestopt voor het ‘uitruimen van de hoeken’.
De pick-up en rotor vullen daarbij de stilstaande band, waarna je het materiaal op de gewenste plek afwerpt. Toch zou er snel een Isobusregeling moeten worden ingevoerd om de bediening te vergemakkelijken. Bij een topmachine, wat de Reiter Respiro R9 Profi tenslotte is, wordt dit in de praktijk verwacht. Voor het wegtransport klapt deze bandzwadharkmachine tot de wettelijk toegestane maten in. Dankzij de geringe lengte vergeleken met een vierrotor-zwadhark is het rijden op de weg prettig. In de concurrentievergelijking is hij wel de zwaarste op de markt en met de aanschafprijs zit hij ook in de top. Maar schoon groenvoer heeft zijn prijs.
De Reiter Respiro R9 heeft de
toevoeging ‘Profi’ in de typeaanduiding verdiend. Deze pick-up-bandzwadhark is dankzij zijn vele instelmogelijkheden veelzijdig inzetbaar.
Dat stelt ook wel hogere eisen aan de
chauffeur.
Met de kleine pick-up en een separate
rotor gaat de Respiro een nieuwe weg,
en dat met succes. Het werkresultaat
mag gezien worden. Op de kopakker
worden de twee zwadharkeenheden
hoog en veilig opgetild. Aan de bediening mag nog wel wat worden
bijgeschaafd.
+ Veelzijdig en variabel inzetbaar
+ Hoge oppervlakte-output
+ Veilige kopakkerstand
- Aanschafprijs
- Nog geen Isobus-regeling